کلاه – Head Cover
کلیه اعضای تیم جراحی در تمامی بخش های اتاق عمل باید کلاه به سر
داشته باشند. کلاه مانع از پخش شدن مو و میکروارگانیسم های موجود در آن
در محیط اتاق عمل و موضع جراحی می شود. کلاه ها باید به گونه ای بسته
شوند که تمام موها را بپوشاند. بعضی از کلاه ها دارای دو بند هستند که در پشت
سر بسته می شود؛ این کلاه ها بیشتر برای مردان استفاده میشود و موی سر را
بخوبی می پوشاند. برخی از کلاه ها دارای یک کش در اطراف خود هستند و در
افرادی که موهای بلندی دارند مانند خانم ها کاربرد دارد. دسته ای از کلاه ها که
به آنها هود ) Hood ( می گویند، به گونه ای طراحی شده اند که تمام ناحیه سر،
دو طرف صورت و همانطور محاسن صورت را نیز در بر می گیرد )شکل 1(.
امروزه بیشتر از کلاه های یک بار مصرف
استفاده می شود.
عینک محافظ
عینک محافظ مانع از پاشیدن خون و
ترشحات موضع عمل به درون چشم ها
می شود )به ویژه در اعمال ارتوپدی(. این
عینک ها پلاستیکی هستند و بخوبی از چشم
و نواحی اطراف آن محافظت می کند.
ماسک- Mask
کلیه اعضای تیم جراحی در مناطق
ممنوعه اتاق عمل باید ماسک به صورت
داشته باشند. ماسک با فیلترهایی که دارد
احتمال گسترش میکروارگانیسم های داخل دهان و بینی را در فضای اتاق عمل
و موضع جراحی کاهش می دهد. ماسک باید به گونه ای بسته شود که بینی و
دهان و نواحی اطراف آن را بپوشاند. دونوع ماسک رایج در اتاق عمل وجود دارد:
ماسک بنددار: که دارای 4 بند است که دو بند پایینی دور گردن و دو بند
بالایی پشت سر بسته می شوند.
ماسک کشی : کش های آن به دور گوش انداخته می شود.
کاور کفش
پوشاندن یک کاور روی کفش ها، یک
اقدام حفاظتی از سوی تیم جراحی به حساب
می آید. در اعمالی که احتمالا خونریزی
زیاد است و به دلیل شستشوهای مکرر
موضع عمل احتمال آلودگی کفش ها و
پاهای اعضای تیم وجود دارد از کاور کفش
استفاده می شود. برخی از این کاورها به کاور
ارتوپدی مشهور اند که دارای ساق های بلند
جهت پوشاندن نواحی تحتانی پا است.
دیگر پلیمری و یکبار مصرف هستند. گان های یکبار مصرف نسبت به خون و
ترشحات غیرقابل نفوذ هستند. در مواردی که از دستگاه فلوروسکوپی حین عمل
استفاده می شود، جهت محافظت شخصی باید گان های سربی را نیز به تن کرد.
جنس این گان ها از سرب بوده و زیر گان استریل پوشیده می شوند.
آستین گان باید بلند ومچ آن کش دار باشد، یقه بسته باشد یقه باز و یقه هفت
نباشد، اندازه گان باید مناسب باشد و نواحی مورد نیاز بدن را بپوشاند )بلندی
گان باید تا زیرزانو باشد (، گان باید در صورت آلودگی قابل مشاهده بلافاصله
تعویض شود و بهتر است بعد از استفاده، آن را معدوم نمود و یا اگر قابل شستشو
است به طریق مناسبی بدون پراکنده شدن آلودگی، به رختشویخانه فرستاده شده
و سپس دست ها شسته شوند.
شان
شان ها، پارچه هایی هستند که قسمتی از بدن را که تحت عمل جراحی قرار
می گیرد، از سایر قسمت های غیر استریل جدا می سازند و یا بصورت پوشش
روی میز لوازم جراحی قرار می گیرند. شانی که در محل عمل قرار می گیرد مانع
موثری بین زخم و اطراف آن به وجود می آورد.
جنس شان ها اغلب از پارچه های نخی است اما اخیراً نوع پلاستیکی غیرقابل
نفوذ آنها نیز ساخته شده است که در محل عمل چسبانده می شود و از روی
همان شان، محل عمل برش داده می شود. این شان پس از عمل جراحی از محل
برش و اطراف آن برداشته شده و به دور انداخته می شود.
انواع شان ها شامل :
شان های ساده جهت پوشاندن قسمت هایی از بدن بیمار، میزهای لوازم
جراحی و تخت عمل
حوله های جراحی برای حفاظت اطراف محل عمل و خشک کردن دست ها
شان های بزرگ سوراخدار: این شان بدن بیمار را می پوشاند و فقط
موضع عمل را بدون پوشش می گذارد.
پ وشش مایو: این شان مانند روبالشی، برای پوشاندن میز یا سینی مایو به کار می رود.
شان مخصوص پاها : این شان در عمل های جراحی دستگاه تناسلی
یا ادراری و مقعد مورد استفاده قرار می گیرد و پاهای بیمار که در رکاب تخت
جای داده شده است توسط این شان پوشانده می شود.
دستکش
در اتاق عمل انواع مختلفی از
دستکش ها وجود دارد اما رایج ترین
دستکش های کاربردی در این واحد عبارتند
از: دستکش استریل جراحی که توسط جراح
و تیم جراحی اسکراب حین اعمال جراحی
پوشیده می شود و دستکش غیر استریل
لاتکس که پرستاران سیار و بیهوشی جهت
محافظت شخصی از آن استفاده می کنند.
دستکش های استریل ممکن است جهت
راحتی کار و نچسبیدن به دست مصرف
کننده، سطوح داخلی و خارجی آن به پودر
قابل جذب آغشته شود. به دلیلی جلوگیری از
ایجاد حساسیت یا چسبندگی در موضع عمل،
توصیه می شود پودر دستکش ها توسط یک
گاز مرطوب و ریختن سرم استریل روی آن از
دستکش ها پاک شوند. دستکش های استریل
جنس های مختلفی دارند اما رایج ترین
آنها از لاتکس طبیعی یا مصنوعی ساخته
شده اند. این دستکش ها در سایزهای مختلف
موجودند که رایج ترین آنها شماره های 6.5 ،
7، 7.5 ، 8 ، 8.5 است.
پوشش های چسب دار
گاهی برای پوشاندن محل عمل بیمار از یک لایه پلاستیکی چسبناک استریل
استفاده می شود. این لایه از جنس پلی اتیلن بوده و دقیقا برروی محل جراحی
چسبانده می شود. لازم به ذکر است که قبل از استفاده لازم است پوست و اطراف
موضع جراحی کاملاً ضدعفونی و خشک شود.
طرز چسباندن پوشش به این طریق است که دو طرف صفحه پلاستیکی توسط دو
شخص گرفته و کشیده می شود و شخص سوم لایه کاغذی زیر آن را به آرامی جدا
می کند. سپس در همان حالت کشش، پوشش، برروی پوست بیمار چسبانده می شود.
گان- Gown
جراح، کمک جراح و پرستار اسکراب لازم
است گان استریل به تن داشته باشند. جنس
گان ها باید به گونه ای باشد که احتمال
نفوذ ترشحات و خون را به حداقل برساند.
گروهی از گان ها از جنس کتان هستند که
قابل شستشو و استفاده مجدد است. گروهی
استفاده زیادی هستند. گاز معمولاً در ابعاد 10 در 10 سانتی متر است. که از نظر
رادیواپک بودن به دو نوع ساده و خط دار تقسیم می شود.
گاز ساده : از جنس گازهای خط دار است و تنها تفاوت
آن، بدون خط بودنِ آن است. جهت پرپ کردن اولیه،
پانسمان کردن بیمار پس از عمل جراحی، پاک کردن
خون و ترشحات در اعمال جراحی کوچک که برش
ظریفی دارند استفاده می گردند.
گازهای خط دار: دارای خطی از ماده حاجب
هستند که در رادیوگرافی مشخص می شود. در
عمل از این گازها برای جذب خون و ترشحات
زخم، کمک به بند آوردن خونریزی و جداکردن
بافت ها حین عمل جراحی استفاده می شود.
موادی که در ساختمان گاز به کار می رود باید
بتواند مایعات را به خوبی جذب کند.
گازها
انواعی از گازها در اتاق عمل استفاده می شود که گروهی دارای نخ باریوم و
گروهی به صورت ساده و بدون نخ است.
گازها پارچه های تورمانندی از جنس پنبه فشرده هستند که در اتاق عمل مورد
باید وزن شوند تا مسئول بیهوشی بتواند میزان
خون از دست رفته را تخمین بزند.
درن
درن ها وسیله تخلیه هستند که مانند
گاز یا لوله پلاستیکی، راهی برای
خروج ترشحات یک زخم یا حفره
بدن بوجود می آورند. با توجه به
نحوه عملکرد، درن ها به انواع
مختلفی تقسیم می شود:
درن با سیستم تخلیه ایِ بسته
در این سیستم، درن به یک محفظه
متصل است که ترشحات به داخل آن
ریخته می شود. به این طریق :
از انتقال و سرایت عفونت از
خارج به داخل خون پیشگیری می شود
ترشحات قابل اندازه گیری هستند.
در عمل های حساس نسبت به عفونت
از قبیل اعمال جراحی مغز و اعصاب، ستون
فقرات و استخوان ها، حتما از این نوع از
درن ها استفاده می شود.
انواع درن در سیستم تخلیه ایِ بسته شامل :
درن مکش توسط خلاء قابل حمل:
این درن با نام های وکیوم، هموواگ و درن
رودن خوانده می شود یک کاتتر پلاستیکی
سوراخ شده است که به یک بگ استریل
مخصوص مکش توسط خلاء متصل
می شود. می توان با استفاده از اتصال Y، دو
درن یا بیشتر را به یک بگ خلاء متصل کرد.
این سیستم ایجاد یک مکش ملایم کرده
و از آن برای پیشگیری از تشکیل هماتوم
استفاده می شود. ممکن است از این نوع
درن پس از عمل جراحی تعویض مفصل
یا اعمال جراحی انجام شده در صورت یا
گردن استفاده شود.
لوله T: لوله مخصوصی است که به
حرف T شبیه است که پس از عمل جراحی
لوله سیستکتومی در داخل مجرای صفراوی
مشترک قرار داده می شود. گذاشتن
تی تیوب اجازه می دهد که در مدت 6 الی
10 روز پس از عمل جراحی، یعنی وقتی که
نوع از چسب ضد حساسیت است.
چسب های لکوپلاست بسیار مقاوم و ضخیم هستند و یکی از معایب این
چسب ها احتمال ایجاد واکنش های آلرژیک در بیمار است؛ به همین دلیل
معمولاً توصیه می شود قبل از استفاده ، حتماً روی قسمتی از پوست بیمار تست
شوند و در صورت بروز حساسیت از آن استفاده نشود.
باندها
باندهای پنبه ای، نوارهای پارچه ای تورمانندی هستند که در
طول و عرض های متفاوت تهیه می شود. عمل بستن زخم در
پایان کار جراحی را بانداژ گویند.
بانداژ باید متناسب با نوع ، محل و اندازه عمل جراحی
باشد تا بتواند زخم را بخوبی بپوشاند، علاوه بر آن،
هنگام بانداژ می بایست به نوع فعالیت هایی که بیمار
هنگام بازگشت به بخش مجاز به انجام آن است، توجه کرد.
ساده ترین نوع بانداژ از چند گاز ساده ، یک باند و نوار چسب
تشکیل می شود. باندِ کشی نوعی دیگری از باند است که
قابلیت ارتجاعی دارد و در پانسمان های فشاری کاربرد دارد.
لنگاز یا گازهای بزرگ
از پارچه های کتانی قابل نفوذ یا همانند گازهای خط دار، همراه با
نوار حاجب تهیه می شوند. در صورتی که کاملاً آغشته به مایع گردند می تواند
4 تا 5 برابر گازهای معمولی جذب مایع داشته باشد. در عمل های جراحی بزرگ
برای جذب ترشحات و کنار زدن احشاء داخل شکمی به کار می رود.
سواب
پنبه یا گاز گلوله شده را سواب می گویند که با دست یا کلمپ گرفته می شود.
برای موارد زیر کاربرد دارد :
برای کنار زدن یک رگ یا عضو، از محل عمل
جذب خون و مشخص کردن رگ خونریزی دهنده
قرار دادن در زیر رتراکتورها و حافظت از بافت ها زمانی که اعضا به
کنار کشیده می شود.
وارد آوردن فشار برروی محل خونریزی
در طول زمان انجام عمل جراحی بزرگ و پس از پایان آن، کلیه سواب ها و گازها
درناژ طبیعی مجدداً برقرار می شود، صفرا به
داخل کیسه درناژ بسته تخلیه شود.
لوله پلاستیکی توخالی: یک
درن عمیقی است که در قسمت سر آن
سوراخ هایی جهت درناژ وجود دارد. غالباً
این درن را به وسیله بخیه در محل، ثابت
کرده و به کیسه درناژ حلقه می کنند.
لوله تراشه
لوله ای تنفسی است که بطور موقت برای کمک به تنفس فرد به کار می رود
و می تواند مسیر تنفسی را باز نگه دارد . این لوله خمیده از راه بینی یا دهان
وارد نای شده و به عنوان یک مسیر هوایی محسوب می گردد. سر دیگر این
لوله به ونتیلاتور یا کیسه هوایی )احیا کننده دستی( متصل می شود و از طریق
آن مسیری برای عبور اکسیژن و هوا به ریه ها فراهم می کند. تجمع ترشحات
در مجرای تنفسی می تواند سبب انسداد مجاری هوایی شود و درنتیجه فشار
اکسیژن کاهش و فشار شریانی افزایش می یابد و باعث تضعیف مراکز تنفسی
و اسیدوز می شود. همچنین ممکن است باعث نارسایی تنفسی یا قلب شده و
منجر به مرگ شود.
درن با سیستم تخلیه ایِ باز
در این سیستم درن مستقیماً با پانسمان در
تماس است و صرفاً برای ایجاد راهی جهت
خروج ترشحات از زخم استفاده می شود.
این درن ها برای تخلیه غیرفعال ترشحاتی
مانند خون، چرک و … از محل زخم های
جراحی باز خصوصاً در مواضعی که فشار
مثبت بافتی یا عضلاتی وجود دارد، مانند
یک ناودان موثر و مفید مورد استفاده قرار
می گیرد. هنگام تعویض پانسمان باید نکات
استریل کاملا رعایت گردد تا انتقال عفونت
به حداقل برسد.
انواع درن در سیستم های تخلیه ای باز شامل :
درن پن رز ) Penrose (: لوله مستطیل
شکل لاستیکی است که در بعضی موارد باندی
داخل آن قرار می دهند و در موقع استفاده ،
باند را خارج می کنند که برای خارج کردن
ترشحات محل عمل به کار می رود.
سیگارت پن رز: همان پن رز است
ولی بعضی اوقات لازم است که باند آن
خارج نشود و به همان صورت استفاده شود.
درن شیاردار : یک درن سطحی است
که معمولاً به طور مستقیم به داخل پانسمان باز
می شود. ممکن است از این نوع درن جهت
درناژ محل برش استفاده شود. این درن دارای
خطی سبز رنگ است که رادیواپک است
و درصورت فرورفتن درن به داخل برش
جراحی، با رادیولوژی قابل دیدن خواهد بود.
کاتتر (سوند)
سوند یا کاتتر، لوله توخالی با اندازه و قطرهای مختلف است که معمولاً سر
آن سوراخی به شکل نی لبک دارد و برحسب نوع کار، شکل آن فرق می کند.
سوند را از مواد مختلف از جمله : لاستیک نرم و لاستیک سفت، کائوچو،
شیشه، نقره و دیگر فلزات و مواد پلاستیکی می سازند که برخی از آنها حاجب
در برابر اشعه هستند.
سوندها بر حسب شکل و نوع کارشان، انواع مختلفی دارند. در ادامه به معرفی
برخی از آنها که در اتاق عمل استفاده می شود می پردازیم:
سوند نلاتون : به منظور تخلیه موقت مثانه ، همچنین تخلیه ترشحات
دهان و بینی و ریه ها در بیمارانی که به طور ارادی قادر به دفع ترشحات نیست
با کمک سوند نلاتون به عنوان سر لوله ساکشن قابل استفاده است.
سوند فولی : این سوند به منظور تخلیه محتویات مثانه به مدت طولانی
استفاده می شود و به وسیله پر کردن بالن در مثانه فیکس می شود. از سوند فولی
سه شاخه جهت شستشوی مثانه استفاده می شود.
سوند پترز: نوعی کاتتر بدون بالن است و برای درناژ نفروستومی و
سیستوستومی به کار می رود. این وسیله به شکلی ساخته شده که بعد از آنکه
در طی یک جراحی باز در عضوی تو خالی مانند مثانه قرارداده شود، در همان
فضا باقی می ماند.
سوند بنیکه : فلزی است و شماره های مختلف دارد برای دیلاتاسیون
مجرای ادراری استفاده می شود.
سوند معده : برای شستشوی معده به کار می رود.
چسب ها
دو نوع رایج از چسب هایی که در اتاق
عمل مصرف می شوند شامل چسب 3M و
لکوپلاست است. از چسب 3M معمولاً جهت
بستن پانسمان جراحی استفاده می شود
با ما درتماس باشید تلفن 02155310153 واتس اپ 09026123671